Bir önceki yazıda lojistik köyler hakkında genel bir giriş yapmıştık. Bu yazıda lojistik köylerin Türkiye’deki ve Avrupa’daki tarihsel gelişimi hakkında ve lojistik köyleri kurarken nelere dikkat edildiğinden bahsedeceğim.
Dünyadaki Lojistik Köylerin Tarihi
İlk defa ABD’de ortaya çıkan Lojistik Köy kavramı ile ilk başta Japonya ve daha sonra Batı ülkeleri tanışmıştır. Daha sonraki dönemlerde ilk lojistik köy örnekleri Fransa’da ortaya çıkmıştır. 1970’lerin başında Almanya ve İtalya’da da lojistik köyler kurulmaya başlanmış ve lojistik köy kavramı belirginleşmiştir. Lojistik köyler 1980’lerde ve 1990’larda Fransa, Almanya, İtalya, Hollanda, Belçika ve İngiltere’de hızlı bir şekilde kurulmaya başlanmıştır. Bu sebeple ABD’de kurulan lojistik köyler Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde de yaygın hale gelmiştir. Avrupa kıtasındaki bulunan lojistik köyler;
Türkiye’deki Lojistik Köylerin Tarihi
Lojistik köy kavramı Türkiye’de ilk defa 2000’li yılların başlarında telaffuz edilmiş ve 2006 yılında Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları tarafından çalışmalara başlanmıştır. Süregelen zaman içerisinde çeşitli kurumların ve özel sektörün de devreye girmesiyle lojistik köylerin kurulması sürecine geçilmiştir. Ülkemizde 2014 yılına kadar planlanan lojistik köylerden 7 tanesi Samsun, Uşak, Denizli, İzmit, Eskişehir, İstanbul, Balıkesir’de faaliyete geçmiştir. Bozüyük, Mardin, Erzurum, Mersin, Kahramanmaraş ve İzmir’de ki lojistik köylerinin inşaat işleri halen devam ederken; diğer lojistik merkezlerle ilgili ihale, proje ve kamulaştırma çalışmaları sürdürülmektedir.
Lojistik Köy İçin Uygun Yer Seçimi
Lojistik köylerinin konumlarının belirlenmesi, lojistik köylerin inşasında çok önemli bir adımdır. Başarılı bir karar için çeşitli seçim kriterleri ve bu kriterlerin önem derecesi dikkate alınmalıdır. Bu değerlendirme kurulacak köylerin başarısına ve geleceğine doğrudan etki etmektedir. Lojistik köyler değerlendirilirken coğrafi özellikleri kadar fiziksel ve kurumsal altyapıları da dikkate alınarak değerlendirilmelidir. Üreticileri ve tüketicileri birbirine bağlayan lojistik köylerin temel amacı, toplu taşımayı ve maliyetleri en aza indirmektir. Ayrıca inşa edileceği bölgeyi ekonomik olarak kalkındırmayı, istihdam yaratmayı, kirliliği ve trafik yoğunluğunu azaltmayı hedefliyor. Lojistik köylerin bu amaçları yer seçimi yapılırken dikkate alınmalıdır. Uygun bir lojistik köy yeri seçmek için eksiksiz bir mekan analizi de yapılmalıdır.
Lojistik köy seçimini etkileyen birçok faktör vardır. Merkezin yoğunluğu ve merkezin yapısı lojistik köy seçimini etkileyen en belirleyici faktörlerdir. Ayrıca;
sahip olunan veya gelecekte sahip olunması hedeflenen taşıma türleri,
arazi boyutu ve genişleme olanağı,
arazinin coğrafi yapısı,
iş gücü imkânları,
telekomünikasyon altyapısı
modern ofisler ve depolar barındırmalıdır.
Lojistik köy kurarken yer seçimini etkileyen diğer faktörlerdir.
Lojistik köy projesindeki en stratejik adım yer seçimidir. Lojistik köylerin yerlerinin bilimsel yöntemlerle belirlenmesi projenin kısa, orta ve uzun vadede faydasını artıracaktır. Yanlış yer seçiminden kaynaklanan geri dönüşü olmayan hataları önler.
Yararlanılan Kaynalar